Kent M.Ö. 4. yüzyil sonlarina dogru Lysimakhos tarfindan cevre sehir halklarinin bu kente getirilmesi sonucu genisletildi ve bu tarihten sonra Alexandreia-Troas olarak anilmaya baslandi.Antik kentte bulunan büyük yapi kalintilarindan tiyatro, saray, mabed, agora, hamam ve nekropol alanlari ile sehrin batisindaki liman ve sehri cevreleyen surlar bugün gezilebilmektedir.
Bir zelzele sonucu yikilan Alexandreia-Troas antik kentinde henüz arkeolojik kazi yapilmamistir.
Assos:Canakkale İli'nde bulunan yüzlerce antik yerlesme merkezlerinden birisi ama su anda en önemlilerindendir. Assos (Behramkale)'un tarihi M.Ö. 2000 yillarina kadar dayanmaktadir. M.Ö. 1000 yillarinda Tespos (Midilli) adasindan gelenler tarafindan Aiol kolonisince kuruldugu bilinmektedir.
M.Ö. VI Yüzyilda Lidyalilarin ve Perslerin egemenligine giren Assos, M.Ö.V. Yüzyilda bircok Batı Anadolu kenti gibi Attik Delos (Deniz Birligi)'a üye olmustur. Büyük İskender'in Asya Seferi ile Makedonya hakimiyetine giren kent, İskender'in ölümünden sonra sirayla; Bergama Kralligi, Roma İmparatorlugu ve Bizans hakimiyetinde kalmis ve I. Murat döneminde Osmanli topraklari icerisinde yerini almistir.235 metre yüksekligindeki Andezit taslardan olusan tepe üzerinde kurulan Assos Antik Kenti; Cin seddi kadar özenle yapilmis, yer yer yüksekligi 20 metreye ulasan 8 kule il 12 degisik kapinin yer aldigi yaklasık 3200 metrelik surlarla cevrelenmistir. Athena Tapinagi, Gymnasium, Agora, Hamam ve Tiyatro'nun bulundugu sehir ile Antik Liman, Mendirek ve Antrepo benzeri yapilardan olusan Assos'da 1881-1883 yillari arasinda ilk bilimsel kazilar J.T. Clarke ve F. Bacon'dan olusan Amerikan heyeti tarafindan yapilmistir. Bu kazilarda cıkan eserlerin bir kismi Louvre ve Boston Müzelerine götürülmüs olup, yurdumuzda kalanlarinda bir kismi İstanbul Arkeoloji müzesinde sergilenmektedir.İlk kazidan itibaren uzun yillar kendi kaderine terk edilen Assos, 1980 yilinda Restoratör Prof. Dr. Ümit SERDAROGLU'nun gayretleri ile yeniden bilimsel kazi calısmalarina sahne olmustur. Bugün, kazilar Sayin SERDAROGLU'nun baskanligindaki bir kazi heyeti tarafindan ciddiyetle yürütülmektedir. Hikaye bu ya; Assos Kralı Hermias'in kiz kardesi Pythias'in güzelligi dillere destandir...
Cimenlik Kalesi: 1452 yilinda Fatih Sultan Mehmet tarafindan yaptirilmistir. Bogazin en dar yerinde olup, karsisinda bulunan Kilitbahir Kalesi ile Bogazi hakimiyet altinda tutmasindan dolayi büyük bir stratejik öneme haiz olan kalenin burclarinin 1551 yilinda Kanuni Sultan Süleyman tarafindan tamir ettirildigini Cimenlik Kalesi
Evliya Calebi'nin Seyahatnamesinden ögreniyoruz. (Seyahatname İstanbul 1315 ve 303) Cimenlik Kalesi, dis surlar ve ic kale olmak üzere iki kisimdan olusur. Dis surlar, 5 m, kalinliginda, 100x15x m. ebadinda olup, dikdörtgen seklindedir. Kapidan giriste, 15.5 metre yüksekliginde, yumak biciminde bir kulesi, bunun yaninda 5x12 m. boyutlarinda bir camisi vardir. Avluda ayni tarihlerde bir hamam yapilmistir. İc kalesi 29x44 m. boyutlaryla ve 22 m. yüksekligiyle kitlevi görünümdedir. İc kalenin duvarlarinin kalinligi 7 m. civarin- dadır. Tas bir merdivenle kaleye girilir. Kale dört katlidir. İkinci katta, 5 m. capinda kubbeli 10 oda vardir. Kale disinda 25 cm. capli uzun menzilli iki adet sahra topu vardir. Tarihinde daima büyük denizciler yetistirmis Türk Milleti'nin mümtaz denizcilerinden birisi olan Piri Reis'in ünlü kitabi Kitabi-i Bahriye'sini yazdigi bu kale bir zamanlar Kale-i Sultaniye olarak anilmistir.Bugün halka acik müze olarak kullanilmaktadir.
Kilitbahir Kalesi: Deniz kilidi anlamina gelen Kilitbahir Kalesi, bogazlarin kontrolü ve İstanbul'un emniyeti icin Fatih Sultan Mehmet Tarafindan 1452 yilinda yaptirilmistir.Daha sonralari ihtiyaca göre genisletilmis, kule ve tabyalarla takviye edilmistir. 1551 yilinda Kanuni Sultan Süleyman tarafindan da onarilan kalenin ortasinda yonca yapragi seklide bir ic kale ve yedi katli kulesi vardir. İc kalenin etrafinda cevre surlari, sonradan ilave edilen Sarikule, Mecidiye ve Namazgah tabyalari yer almaktadir. Kilitbahir kalesinin cevresi bir taraftan deniz, diger taraftan genis ve derin hendeklerle korunmaktadir. Kale, ilk olarak 18 Mart 1915 Deniz Zaferi'nin 68. yildönümünde isiklandirilmis olup, o tarihten itibaren sürekli olarak isiklandirilmaktadir.
